Zacznijmy od krótkiej analizy handlu internetowego – jednej z ważniejszych dziedzin gospodarki światowej. Jego globalna wartość w 2017 roku wyniosła ok. 2,3 bln USD, co stanowi 10% ogólnej sprzedaży detalicznej. Prognozy wskazują, że do 2021 roku ma ona wzrosnąć do 4,5 bln USD, co zwiększy udział tego sektora do 16% całego rynku sprzedaży detalicznej pod względem wartości.
Polska może pochwalić się jednym z najprężniej rozwijających się rynków e-commerce w Europie. Rocznie wartość sprzedaży wrasta o ok. 20%, a wartość sektora w kraju szacowana jest obecnie na około 40 mld złotych, co odpowiada 4-5% całkowitej sprzedaży detalicznej. Jest to wielkość wyraźnie poniżej średniej światowej i zdecydowanie poniżej wartości osiąganych przez europejskich liderów w tym zakresie. Dla porównania: w Wielkiej Brytanii wskaźnik ten wynosi 17%, natomiast w Niemczech – 15%. Uwzględniając dodatkowo zmianę przyzwyczajeń zakupowych konsumentów, rosnące grono użytkowników internetu i zmiany prawne ograniczające tradycyjny handel w niedzielę, przewidywany jest dalszy dynamiczny wzrost udziału sektora e-commerce w ogólnej sprzedaży. Według szacunków do końca 2020 roku wkład ten wzrośnie do około 10%.
Dodatkowo warto pamiętać o międzynarodowym aspekcie sprzedaży internetowej. Wyraźnym trendem w handlu elektronicznym jest cross-border, tj. sprzedaż i kupno produktów za granicą. Obserwujemy znaczący wzrost liczby przesyłek międzynarodowych, w tym zamówień składanych zarówno przez zagranicznych konsumentów w polskich sklepach internetowych, jak również w relacji odwrotnej.
Atutem Polski jest centralne położenie w Europie, pozwalające na sprawną obsługę wielu innych krajów: bałtyckich, Europy Środkowo-Wschodniej oraz największych rynków zachodnioeuropejskich. Na rzecz lokalizacji centralnych magazynów do obsługi sektora e-commerce w Polsce przemawiają także koszty najmu, które nadal są najniższe w Europie.
Powyższe czynniki wpływają na rosnący popyt na powierzchnie logistyczne zgłaszany przez zagraniczne firmy z sektora e-commerce. Dobrym przykładem jest duża aktywność tego typu najemców na przykład w rejonie Polski zachodniej, gdzie realizacja drogi ekspresowej S3 umożliwia sprawną dystrybucję przesyłek na rynki zagraniczne, takie jak Niemcy i kraje skandynawskie, a po ukończeniu inwestycji również w kierunku Czech i Słowacji.
Dynamiczny rozwój rynku magazynowego w Polsce w ostatnich latach był w dużej mierze inicjowany przez zapotrzebowanie firm z sektora sprzedaży internetowej. Momentem przełomowym był rok 2013, w którym podpisane zostały umowy na realizację pierwszych obiektów dla firmy Amazon. Sumarycznie, w trakcie ostatnich 5 lat, firmy reprezentujące branżę e-commerce wynajęły blisko 1,5 mln mkw. Największy udział mają tu globalne platformy takie jak Amazon i Zalando. Warto jednak pamiętać o dwóch faktach: przede wszystkim o tym, że powierzchnie pod obsługę sprzedaży internetowej to nie tylko wielkie centra dystrybucyjne, po drugie – rzeczywisty popyt wygenerowany przez branżę sprzedaży internetowej jest zdecydowanie większy niż ten wynikający z oficjalnych statystyk. Jeśli chodzi o pierwsze zagadnienie – rodzaje obiektów magazynowych – to możemy wyróżnić kilka ich rodzajów w zależności od spełnianej funkcji. Są to: centra obsługi zamówień internetowych, huby kurierskie i sortownie, miejskie centra logistyczne, centra obsługi zwrotów oraz magazyny artykułów spożywczych sprzedawanych online.
Polska może pochwalić się jednym z najprężniej rozwijających się rynków e-commerce w Europie.
W odniesieniu do drugiej kwestii, czyli popytu na powierzchnie magazynowe wywołanego przez e-commerce, znaczna część powierzchni magazynowej pod obsługę sprzedaży internetowej jest nadal wynajmowana za pośrednictwem operatorów logistycznych lub przez sieci handlowe, które łączą w magazynie obsługę różnych kanałów sprzedaży. Informacje o procentowym udziale powierzchni pod e-commerce są zwykle niejawne.
SPECYFIKA LOGISTYKI USŁUG DLA SEKTORA E-COMMERCE
Główne różnice pomiędzy tradycyjną logistyką a specyfiką łańcucha dostaw w sektorze e-commerce:
• bardzo wysokie wymagania w odniesieniu do organizacji łańcucha dostaw – szybkość dostarczenia zamówienia, różnorodność punktów odbioru, sezonowość sprzedaży wymagająca elastycznej powierzchni magazynowej oraz niskie koszty;
• zróżnicowanie powierzchni z uwagi na funkcje i idące za tym różne parametry techniczne dla wyspecjalizowanych obiektów – centrum obsługi zamówień internetowych, hub kurierski/sortownia, miejskie centrum logistyczne, centrum obsługi zwrotów, magazyn artykułów spożywczych sprzedawanych online;
• wymagania związane z dynamiką zmian i rozwoju branży e-commerce – elastyczność kontraktu i możliwość ekspansji, dodatkowa powierzchnia zlokalizowana np. na antresolach;
• automatyzacja procesów z wykorzystaniem m.in. robotów pikujących, technologii „pick by vison” czy „pick by light”. Postępuje również rozwój systemów IT usprawniających skomplikowane procesy dostaw;
• wymagania związane z wysokim poziomem zatrudnienia – wyższy poziom bezpieczeństwa, dodatkowe pomieszczenia socjalne, większy parking dla pracowników, dostępność kadr, odpowiednia infrastruktura drogowa;
• lokalizacja blisko rynku pracy zapewniającego odpowiednich pracowników i w bardzo dobrej komunikacji z finalnym odbiorcą.
W przyszłości spodziewamy się rozwoju nowych technologii, które pozwolą operatorom logistycznym lepiej świadczyć swoje usługi. Innowacyjne wizje dostaw zakładają zastosowanie dronów czy też autonomicznych pojazdów, co może w przyszłości okazać się niezwykle pomocne w terminowym i efektywnym kosztowo doręczeniu przesyłek klientom sektora e-commerce.
Tekst: Joanna Sinkiewicz
